สมุนไพรกับยาแผนปัจจุบัน

วันจันทร์ที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2553

ยาแผนปัจจุบันสำคัญหลายอย่างที่รู้จักกันดีและยังคงใช้กันอยู่ในวงการแพทย์แผนปัจจุบันนั้นมีกำเนิดมาจากสมุนไพร แม้ว่าปัจจุบันยาเหล่านี้บางตัวอาจได้จากวิธีเคมีสังเคราะห์แทนที่เคยสกัดจากสมุนไพร เพราะทำได้ง่ายกว่าและราคาถูกกว่ามาก แต่ยาบางตัวยังคงจำเป็นต้องสกัดจากแหล่งธรรมชาติด้วยเหตุผลเดียวกัน

แอสไพริน เป็นอนุพันธุ์ของกรดชาลิไชลิกที่ได้จากการสังเคราะห์ทางเคมี มีคุณสมบัติแก้ปวด ต้านการอักเสบ และลดไข้ นักวิทยาศาสตร์ค้นพบโครงสร้างเคมีอันเป็นต้นแบบของยานี้เป็นครั้งแรกในเปลือกต้นสนุ่นขาว ปัจจุบันยังพบอนุพันธุ์กรดซาลิไซลิกจากสมุนไพรอื่น ๆ อีกหลายชนิด รวมทั้งในเปลือกต้นสนุ่นและกำลังเสือโคร่ง

ไดจอกชิน สารที่สกัดได้จากใบต้นปลอกนิ้วเทพี นำมาผ่านปฏิกิริยาเคมีง่าย ๆ เพียงขั้นตอนเดียว จะให้ไดจอกชินอันเป็นยารักษาผู้ป่วยที่มีอาการหัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะบางประเภทและผู้ป่วยภาวะหัวใจล้ม ยาชนิดนี้ยังคงใช้กันมากในวงการแพทย์แผนปัจจุบันอุตสาหกรรมยาที่ผลิตยานี้ป้อนตลาดโลกยังคงต้องสกัดจากแหล่งธรรมชาติ เพราะการสังเคราะห์ทางเคมีทำได้ยากและสิ้นเปลืองมากกว่า

มอร์ฟีน เป็นยาแก้ปวดที่ดีที่สุดชนิดหนึ่ง แม้มีฤทธิ์เสพติด แต่มีฤทธิ์แก้ปวดที่ดีมากจึงยังคงใช้ในวงการแพทย์แผนปัจจุบันตลอดมา โดยเฉพาะกับผู้ป่วยที่มีอาการปวดรุนแรงยานี้สกัดได้จากฝิ่น โดยเป็นยางที่ได้จากผลแก่จัดของต้นฝิ่น

ควินิน เป็นยาแก้ไข้ป่าหรือไข้จับสั่นที่ใช้กันมานับร้อยปีแล้ว สกัดได้จากเปลือกต้นชิงโคนาหลายชนิด และปัจจุบันยังคงต้องสกัดจากธรรมชาติ

ยาเม็ดคุมกำเนิด ตัวยาในยาเม็ดคุมกำเนิดนั้นเป็นสารที่มีโครงสร้างเคมีคล้ายสารสเตอรอยด์ ปัจจุบันใช้สารที่พบในหัวกลอยและหัวเอื้องหมายนาเป็นสารตั้งต้นในการสังเคราะห์ตัวยาชนิดนี้

วินคริสตีนและวินบลาสตีน สารสองตัวคือ วินคริสตีนและวินบลาสตีน เป็นยาต้านมะเร็งที่สำคัญ และยังคงใช้ในการแพทย์แผนปัจจุบัน (มักใช้ร่วมกับยาอื่น) สกัดได้จากต้นแพงพวยฝรั่ง